Wordle Türkçe nedir ve nasıl oynanır?
Günde tek kelime, altı tahmin, milyonlarca paylaşım akışı… Bir kelime oyununun bu kadar tutması tesadüf değil. Wordle Türkçe, orijinal Wordle’ın Türkçe sözlükle çalışan, tarayıcıdan oynanan yerel uyarlaması. Kural basit: Her gün 00.00’da yeni bir beş harfli kelime belirleniyor; oyuncuların bu kelimeyi en fazla altı denemede bulması bekleniyor.
Arayüz çok sade. İlk tahmin olarak geçerli herhangi bir beş harfli Türkçe kelimeyi yazıyorsunuz. Sonuçta kutucuklar üç renkten biri oluyor: Yeşil, harfin doğru yerde olduğunu; sarı, harfin kelimede olup yanlış yerde olduğunu; gri, harfin o kelimede hiç bulunmadığını gösteriyor. Bu görsel geri bildirim, bir sonraki hamle için net bir yön veriyor.
Oyun, bilgisayarda ve telefonda doğrudan tarayıcıda çalışıyor. İndirme yok, üyelik yok, ücret yok. Türkiye’de yaygınlaşan sürümler, farklı geliştiricilerin hazırladığı Türkçe listelerle dönüyor. Örneğin wordleturkce.com ve f.github.io/world-tr gibi adreslerde benzer deneyimler sunuluyor. Bazı sürümlerde “Zor Mod” (bulduğunuz ipuçlarını kullanma zorunluluğu), “Yüksek Kontrast” (renk körü dostu şema) ve “Koyu Tema” seçenekleri var.
Teknik olarak iki farklı kelime listesi mantığı çalışır: Bir “çözüm listesi” (günün gelebileceği kelimeler) ve daha geniş bir “tahmin listesi” (yazılmasına izin verilen tüm kelimeler). Bu yüzden aynı gün farklı sitelerde farklı cevaplar görülebilir; geliştirici, sözlük ve filtre kuralları değiştikçe günlük kelime de değişebiliyor. Bu ayrıntı, 30 Ağustos 2022 gibi geriye dönük günler için “tek resmi cevap” bekleyenleri zaman zaman şaşırtıyor.
“30 Ağustos 2022 cevabı neydi?” sorusu hâlâ dolaşıyor. Net cevap şu: Hangi platformda oynadığınıza bağlı. Türkçe sürümlerin bir kısmı TDK kökenli listeler kullanırken bazıları daha dar veya elle seçilmiş listelerle ilerledi. O günün çözümü, arşiv paylaşımı olan platformda farklı, başka bir sitede farklı olabilir. Merak edenler, o tarihte sosyal medyada paylaşılan emoji ızgaralarını zaman damgasına göre tarayıp iz sürebilir.
Sosyal tarafı bu oyunu özel kılan konulardan biri. Sonuçlarınızı renkli karelerle “spoiler vermeden” paylaşabiliyorsunuz. Örneğin “3/6” gibi bir satır, kelimeyi üçüncü denemede bulduğunuzu anlatır; altındaki renkli ızgara, hangi hamlede ne kadar yaklaştığınızı gösterir. Bu sade görsel dil, kısa sürede günlük ritüele dönüştü.
Bir not da istatistiklere: Çoğu sürümde seri (streak), dağılım grafiği (kaçıncı denemede bulduğunuz) ve kazanma oranı tutuluyor. Bu veriler tarayıcıda saklanır; çerezleri silerseniz sıfırlanır. Bazı siteler reklam veya analitik çerezi kullanabilir. Giriş gerekmemesi bir avantaj, ama gizlilik konusunda her sitede aynı kurallar geçerli değil; ayarlar bölümünü kontrol etmekte fayda var.
Türkçeye uyarlamanın küçük ama kritik ayrıntıları var. En başta harf seti: Ç, Ğ, I, İ, Ö, Ş, Ü gibi karakterler oyunda yer alıyor. Klavye düzeni (Q, F veya telefonda Türkçe Q) fark yaratabilir; “I” ile “İ” ayrımı özellikle mobilde dikkat istiyor. İngilizce Wordle’dan alışkanlıkla “I” yerine “İ” yazmak ya da tersi, turu boşa çıkarabilir.
Stratejiler, ipuçları ve Türkçe'ye özgü püf noktaları
Yeni başlayanlar için hızlı bir özetle başlayalım.
- İlk hamlede sesli harfleri yay: A, E, İ, I, O, Ö, U, Ü’den olabildiğince fazlasını denemeye çalış. “KEMAN”, “SOFRA”, “SAHNE”, “NEFES”, “BURUN”, “DALGA”, “GÜNEŞ” gibi kelimeler iyi açılışlar olabilir.
- Erken çeşitlilik, geç kesinlik: İlk iki turda farklı harfleri dene; üçüncü turdan sonra eleme yöntemiyle hedefe kilitlen.
- Yeşile sadakat: Zor modda zorunlu, standart modda gönüllü; yeşil harflerin konumunu koru. Sarıları farklı konumlarda dolaştırarak yerini test et.
- Çift harfi unutma: “KIRIK” gibi tekrarlı harfler yaygın. Gri görünen bir harfi tamamen silmeden önce tekrarı ihtimalini düşün.
- Türkçe fonotaktiği kullan: “Ğ” başta neredeyse hiç olmaz; çoğunlukla ortalarda görünür. “J” az rastlanır. “H” kelime içinde sessizden sonra gelebilir. Bu küçük kurallar daraltmayı hızlandırır.
- Konum denemesi yap: Bir harfi farklı konumlarda gezdirerek sarıyı yeşile çevir. Örneğin “-RA-” kalıbını biliyorsan “ARASI”, “DURAK”, “KURAK”, “MORAL” gibi yakın biçimlerle yoklama yap.
- Klavye düzenine bak: Türkçe Q klavyede “I” ve “İ” yan yana değil; yazarken gözün kaçabilir. Hatalı harf, tüm turun çöp olmasına yol açar.
İkinci seviyeye geçelim. İlk iki-üç hamlede toplamda 10–12 farklı harf denemek iyi bir pratik. Bu, yanlış havuzunu hızla büyütür ve son üç denemeyi netleştirir. Örneğin “KEMAN” + “SOFRA” kombinasyonu A, E, O, A tekrarları dışında K, M, N, S, F, R gibi sık gelen sessizleri yoklar. Üçüncü hamlede “BULUŞ” diyerek U ve Ş’yi test edip tabloyu tamamlayabilirsin.
Gri harfi yanlış yorumlamamaya dikkat. Eğer bir harfi tahmininde iki kez kullandıysan ve biri sarı/yeşil, diğeri gri geldiyse o harf kelimede var ama tek adet olabilir. Bu ayrıntı, son turlarda gereksiz elenmeyi engeller.
“Sarıyı nereye koymalı?” sorusu için kalıp duyarlılığı iş görür. Türkçede “-RAK”, “-LIK”, “-SİZ”, “-LAR/-LER” gibi ekler ve dizilimler yaygın. Günlük çözümlerde ekli biçimlere her zaman izin verilmeyebilir ama bu dizilimlerin zihinsel haritası, harflerin olası komşuluklarını kestirmenize yardım eder.
Ç, Ş, Ö, Ü gibi işaretli harfler birçok listede makul sıklıkta. Bu harfleri tamamen dışlamak yerine ikinci veya üçüncü turda yoklamak daha akıllıca. Özellikle “Ş” ve “Ç”, kelime başında da rahatlıkla görülebilir.
Bir başka pratik ipucu: Sarıları taşırken aynı konumu tekrar etmeyin. Örneğin “-A-” sarıysa, bir sonraki hamlede o “A”yı farklı yerlere gezdirin. Aynı yeri denemek size yeni bilgi kazandırmaz.
Zor Mod, oyuna disiplin getirir. Bulduğunuz tüm ipuçlarını sonraki tahminlerde kullanma zorunluluğu, rastgele deneme yapmayı engeller. Bu mod, istatistikleri güzelleştirir ama bir hatayı telafi etme şansını da azaltır.
Görme zorluğu yaşayanlar veya renk körlüğü olanlar için “Yüksek Kontrast” teması fark yaratıyor. Sarı-yeşil ayrımı daha keskin; uzun seanslarda göz yormuyor. Koyu tema ise gece 00.00 seanslarında ekran parlamasını azaltıyor.
“Hangi kelimeler kabul ediliyor?” sorusunun tek bir cevabı yok. Geliştiriciler genelde TDK kökenli listelerden yararlanıyor, günlük kelime havuzunu ise oyun dengesine göre buduyor. Özel isimler, kısaltmalar, birleşik kelimelerin bazı biçimleri genellikle reddediliyor. Yabancı kökenli ama sözlükleşmiş kelimeler bazen listede, bazen değil. Bu farklılık, aynı gün iki sitede iki ayrı sonuç görmenize yol açabilir.
Paylaşım kültürü de oyun kadar önemli. Emoji ızgarası, sohbet gruplarında “spoiler” riski olmadan rekabeti canlı tutuyor. Bazı oyuncular, günün kelimesini bulduktan sonra “yaklaşım hikâyesi” paylaşıyor: İlk denemede seslileri yay, sonra sarıyı yerleştir, en sonda tahmini sıkıştır. Bu mini anlatılar yeni oyuncular için gerçek bir rehber.
Eğitim cephesinde öğretmenler oyunu derste ısınma etkinliği olarak kullanıyor: Harf frekansı, ekler, hece yapısı üzerine küçük alıştırmalar… Kısa, ücretsiz ve herkesin katılabildiği bir format olduğu için ders ritmine uyuyor. Ayrıca beş harf sınırı, odaklanmayı artırıyor.
Güvenlik ve gizlilik tarafında bilinmesi gerekenler basit ama kritik. Çoğu Türkçe sürüm, istatistikleri tarayıcıda yerel olarak tutuyor. Çerezleri sildiğinizde seri sıfırlanıyor. Bazı siteler reklam izleyicileri kullanabilir; ayarlar veya gizlilik sayfasını kontrol edin. Oyun hesabı açtırmayan sürümler, veri toplama riskini azaltır.
Günlük ritmin püf noktaları da var. Saat 00.00’da yeni kelime açılıyor. O sırada sayfa açıksa yenilemek gerekebilir. Mobilde bildirim özelliği yok; alışkanlıkla alarm kuranlar var. İşe veya derse gitmeden önce bir tur atmak, çoğu kişinin tercih ettiği rutin.
Son olarak, 30 Ağustos 2022 günüyle ilgili küçük bir “arşiv notu”: O tarihte oynadığınız platforma göre yanıt değişmiş olabilir. Çünkü bazı Türkçe sürümler kelime listelerini o tarihlerde güncelliyordu; kimi kelimeleri “fazla niş” bularak havuzdan çıkaranlar oldu. Elinizde o güne ait bir emoji ızgarası varsa, satır sayısından (ör. 4/6) ve yeşil-sarı diziliminden çözümün nasıl bulunduğunu hatırlayabilirsiniz.
Kısa bir kullanım kılavuzu ile toparlayalım:
- Tarayıcıyı açın ve Türkçe sürümlerden birine girin.
- İlk hamlede seslileri ve sık sessizleri yayacak bir kelime yazın (ör. KEMAN).
- Yeşilleri yerinden oynatmayın; sarıları farklı konumlarda gezin.
- Gri havuzunu büyüttükçe arama alanı daralır; dördüncü hamlede aday sayısı iki-üçe düşer.
- Çift harf ihtimalini son turlarda mutlaka sınayın.
- Son tahminde risk alın ama harf mantığını bozmayın; Türkçenin harf komşuluklarına güvenin.
Özetle oyun, kolay başlayıp zekice zorlaşan bir ritme sahip. Türkçe alfabeye özgü karakterler, İngilizce Wordle’dan gelenler için yeni bir meydan okuma sunuyor. Doğru stratejiyle altı deneme fazlasıyla yeterli. Günün kelimesi değişse de iyi bir başlangıç, disiplinli bir orta oyun ve akıllı bir final hamlesi, her gün kazanma ihtimalinizi yükseltir.
